Björk – Vulnicura

Not All Is Full of Love.

Po 3 latach od ostatniego albumu „Biophilia” Björk powraca swym 9-tym longplayem. Każde jej nowe dzieło to wydarzenie, ale ten materiał jest szczególny, bo jeszcze nigdy w swej twórczości Islandka nie była tak ekshibicjonistyczna jak teraz. Jej 13-letni związek z Matthew „Cremaster” Barney’em dobiegł końca, a „Vulnicura” jest emocjonalnym dokumentem stanów towarzyszących temu rozpadowi. Jak ujawniła artystka, rozpoczynający płytę „Stonemilker” powstał 9 miesięcy przed ostatecznym zerwaniem, a kolejne 5 utworów wykluwało się dalej chronologicznie, niczym zapiski w dzienniku.

Głównym koproducentem najnowszego dzieła Björk jest 25-letni Alejandro „Arca” Ghersi, który swoimi charakterystycznymi elektronicznymi podbiciami subtelnie unowocześnił mocno minimalistyczną, głównie smyczkową aranżację pieśni. W 3 numerach oprócz Wenezuelczyka można odszukać ambientowo-dronującą stylistykę 29-letniego Bobby’ego „Haxan Cloak” Krlica, który również został zaproszony do współpracy przy „Vulnicura”. Poza młodymi producentami na płycie odnajdujemy niemal stałego gościa artystki, czyli Antony’ego Hegarty’ego, który pojawia się w rytmicznie kroczącym „Atom Dance”. Jego wokal zostaje miejscami przetworzony w duchu rozstrojeń James Blake’a, by finalnie pozostać jedynie w przeplatającym się dialogu z wokalem autorki „Medúllii”.

Björk – „Stonemilker” (unofficial)

Większość kawałków trwa ponad 6 minut, co już na wstępie wskazuje na dość rozbudowane konstrukcje. Jak już zdążyłem wspomnieć pierwsze skrzypce poza nieprzeciętnie ekspresywnym wokalem Islandki grają na płycie właśnie instrumenty smyczkowe, których wielowarstwowe aranżacje ułożyła sama artystka. Niekiedy smyki snują się lirycznie za melodią jak w „Lion Song”, innym razem zamieniają się w zdekonstruowaną formę jak w połowie niepokojącego „Family”. Niejakim połączeniem tych dwóch biegunów jest świetnie wykorzystujące stereofoniczną panoramę „Notget”, gdzie Björk sugestywnie śpiewa:

If I regret us
I’m denying my soul to grow
Don’t remove my pain
It is my chance to heal

I will not forget
This notget
Will you not regret
Having love let go

Najbardziej dynamicznymi momentami krążka są kończące go „Mouth Mantra” i „Quicksand”, w których trajektoria bitów kieruje się w stronę breakbeatowych rejonów. Centralnym zaś punktem płyty jest ponad 10-minutowe „Black Lake”. Po kameralno-orkiestrowym wstępie zderzamy się tu z techno stopą, by następnie być świadkami różnokierunkowego rozbiegania się ścieżek rytmicznych poprzedzielanych momentami ciszy i skrzypcowego zawieszenia.

„Vulnicura” nie przynosi może kolejnej muzycznej rewolucji, jest raczej potwierdzeniem, że Björk trzyma rękę na pulsie i wie, co obecnie liczy się w elektronicznych chaszczach. Ten album jest jednak przed wszystkim imponującym gestem odwagi. Gestem dopuszczenia słuchaczy do efektu intymnej próby przekucia osobistego doświadczenia na język sztuki – w moim odczuciu niezwykle udanego, pięknego i poruszającego.

PS Premiera płyty planowana była na początek marca, miało jej towarzyszyć otwarcie wystawy w prestiżowym, nowojorskim Museum of Modern Art. W związku z wyciekiem materiału cyfrową wersję albumu artystka udostępniła 20 stycznia.

20.01.2015 | One Little Indian/ Mystic

www.bjork.com
www.facebook.com/pages/Bjork/6747251459
www.twitter.com/bjork/
www.youtube.com/user/bjorkdotcom